PROMOCJA ZDROWIA

ZESPÓŁ SZKÓŁ SPECJALNYCH

im. ADAMA MICKIEWICZA

W NAMYSŁOWIE

SPRAWOZDANIE

Z REALIZACJI PROGRAMU PROMOCJI ZDROWIA

ZSS NAMYSŁÓW

Oto wszystkie działania podejmowane w ZSS Namysłów w ramach promocji zdrowia w latach

2011-2014

1.      Uczniowie szkoły podstawowej brali dwukrotnie udział w ogólnopolskim programie organizowanym przez Fundację BOŚ (Bank Ochrony Środowiska) pt.” Aktywnie po zdrowie-Zdrowo jem więcej wiem”.

Podczas pierwszej edycji programu uczniowie podejmowali następujące zadania:

- Zbudowali piramidę zdrowego żywienia a następnie na jej podstawie stworzyli grę planszową w której trzeba było w jak najkrótszym czasie i bez błędów ułożyć kolejne piętra piramidy z odpowiednich kartoników przedstawiających różne produkty żywieniowe. 

- Wzięli udział w lekcji pt. „Pijemy wodę-na zdrowie”. Na początku zajęć rozmawiali kto potrzebuje najbardziej wody, czy możemy bez niej żyć, jakie funkcje pełni woda w organizmie człowieka, ile litrów wody powinniśmy dostarczać organizmowi, co to  jest odwodnienie i czy wszyscy ludzie na świecie mają łatwy dostęp do wody. W drugiej części lekcji uczniowie brali udział w eksperymentach z wodą (barwili ją, naśladowali zwierzęta pijące wodę, rozpuszczali w niej rożne składniki).

 Swoje ciekawe spostrzeżenia wpisywali do kart pracy. Wszyscy pracowali bardzo aktywnie i z pełnym zaangażowaniem poznając rolę i znaczenie wody w życiu człowieka. 

- Z pomocą swoich nauczycieli uczniowie wymyślili plakat z hasłem zachęcającym do picia wody a następnie przedstawili go społeczności szkolnej. Dodatkowo postanowili rozpromować akcję picia zdrowej wody w środowisku lokalnym po za szkołą podczas spaceru ulicami naszego miasta.

- Uczniowie stworzyli encyklopedię warzyw i owoców, w której opisali kilka z nich podkreślając równocześnie walory zdrowotne oraz smakowe. Dzięki temu zadaniu uczniowie dowiedzieli się różnych ciekawostek dotyczących zdrowego odżywiania, źródeł witamin i innych składników potrzebnych do prawidłowego rozwoju człowieka. Dodatkowo uczniowie wymyślili prostą łamigłówkę promującą jedzenie warzyw i owoców na co dzień. Aby rozpocząć jej rozwiązywanie trzeba było wcześniej odgadnąć rebus, a następnie odnaleźć drogę do „skarbu”, którym były hasła. Zgadując kolejność ich wpisywania i umieszczając w odpowiednich miejscach odgadnięto właściwe rozwiązanie zadania, którym okazało się powiedzenie- ZDROWO JEM.

- Wspólnie z nauczycielami uczniowie założyli szkolny warzywniak, w którym posadzili różne zioła. Przygotowali wszystkie potrzebne materiały (doniczki, ziemię, nasiona). Przez cały okres wegetacji roślin każdy uczeń samodzielnie wypełniał kartę obserwacji swojej rośliny. Następnie ze wszystkich tych kart został utworzony dziennik obserwacji, który oglądali pozostali uczniowie w szkole. Gotowe wyhodowane zioła uczniowie następnie użyli do przygotowania zdrowych ciekawych potraw, którymi podzielili się z uczniami klas starszych podczas wspólnego poczęstunku. Był m.in. koktajl bananowo  pomarańczowy z nutą mięty, naleśniki z musem jabłkowym i czekoladą na gałązce bazylii, sałatka z brokułami, fetą, świeżą bazylią i koperkiem. Zainteresowanie potrawami było ogromne. Uczniowie byli zaskoczeni niepowtarzalnym smakiem i aromatem ziół, zjadali potrawy z wielkim apetytem. Zachęcali do tego aby przekonać rodziców do stosowania ziół w kuchni.

- Uczniowie przygotowali przedstawienie pt. „Na straganie” wg jednej z bajek Jana Brzechwy. Z pomocą nauczyciela uczyli się poszczególnych ról oraz tekstu bajki, wykonali też dekoracje oraz własne stroje i przebrania, w których wystąpili na apelu poświęconemu zagadnieniom zdrowego żywienia. Cała szkoła bardzo dobrze się bawiła, a występujący zostali nagrodzeni brawami, których nie było końca.

- W ramach strefy aktywności fizycznej uczniowie uczestniczyli w dwóch lekcjach wychowania fizycznego pt. „Sport to zdrowie”. Obie z nich odbyły się w sali gimnastycznej, na której wszyscy wspólnie się bawili oraz rywalizowali w różnych zadaniach ruchowych. Uczniowie wykonywali ćwiczenia rozgrzewające, uczyli się jak dbać o prawidłową postawę ciała, następnie wzięli udział w zabawie „Pobiegnij i policz” gdzie oprócz ruchu rozwiązywali też proste zadania matematyczne i układali hasło będące tematem zajęć. Na koniec przypomnieliśmy sobie czym jest aktywność fizyczna i jaki ma wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie.

            W drugiej edycji programu „Aktywnie po zdrowie-Zdrowo jem więcej wiem” uczniowie realizowali kolejno zadania:

- Stworzyli śmieszną, zabawną i  bogato ilustrowaną historyjkę pt. Olimpiada w Witaminkowie”, która ukazywała zmagania warzyw i owoców ze słodyczami w różnych konkurencjach sportowych. Obie drużyny rywalizowały ze sobą w biegu na 100 m, pływaniu, wyścigu na rowerach  czy w meczu piłki nożnej. W każdej konkurencji zwyciężały owoce i warzywa, których spożywanie daje zdrowie, moc, witalność, krzepę i siłę nad słodyczami będącymi tylko pustymi kaloriami zalegającymi w naszym organizmie.

- Zorganizowali w szkole kampanię zachęcającą wszystkich do picia wody oraz stworzyli postać „Wodolubka”, który był maskotką pomagającą w pracy nad kampanią. Wodolubek- duża niebieska kropla wody, pełna uśmiechu, wzbudzająca sympatię zachęcała uczniów, nauczycieli oraz rodziców do rezygnacji z picia kolorowych, słodzonych i gazowanych napojów, jednocześnie przekonywała żeby spożywać właśnie wodę.

- Uczniowie wzięli udział w lekcji pt. „Smacznie, zdrowo, kolorowo”. Oprócz dobrej zabawy w trakcie zajęć zamiarem wszystkich było uświadomienie sobie, że warzywa i owoce które jemy mają ogromną wartość odżywczą, ich obecność w codziennej diecie jest niezbędna oraz że są źródłem wielu cennych witamin. Podczas zajęć m. in. rozpoznawaliśmy warzywa i owoce po przez zmysł smaku, słuchaliśmy piosenki „Witaminki” zespołu „Fasolki” oraz wybieraliśmy i dekorowaliśmy króla i królową warzyw i owoców.

- Uczniowie uczestniczyli w lekcji pt. „Stawiam na śniadanie”, w czasie której dowiedzieli się jak ważne dla zdrowia jest odpowiednie żywienie, jak przygotować zdrowe i pożywne śniadanie, jakie produkty dają nam najwięcej energii potrzebnej do nauki czy zabawy. Odpowiadaliśmy na różne pytania, poznawaliśmy anegdoty i powiedzenia związane z żywieniem, tworzyliśmy ilustracje, karty pracy a na koniec ocenialiśmy nasz wspólny wysiłek

.

- Wzięli udział w lekcji pt. „Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie”. Zajęcia miały na celu uświadomienie uczniom roli właściwego stylu życia w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie. Uczniowie przedstawiali za pomocą gestów co lubią robić najbardziej w wolnym czasie, oglądali prezentacje „Prawidłowe żywienie uczniów” i „Wybieram zdrowie”. W dalszej części lekcji segregowali produkty żywieniowe dzieląc je na grypy (produkty białkowe, witaminy i minerały, dobry i zły tłuszcz). Następnie podczas dyskusji uczyli się, które produkty jeść, a których unikać w diecie. Na koniec wspólnie zastanawiali się co zmienić w swojej diecie żeby być zdrowszym i pełnym energii.

- Uczniowie opracowali i stworzyli szkolne pisemko poświęcone tematyce związanej ze zdrowiem, zdrowym żywieniem oraz aktywnością fizyczną. Pomysłów na tytuł gazetki było wiele, ilu uczniów tyle łatwo wpadających w ucho tytułów ale ostatecznie wybrano wspólnie tytuł „Moda na Zdrowie”. W gazetce można było znaleźć kilka artykułów o zdrowiu, kącik kulinarny, a w nim przepisy na zdrowe słodycze, oraz ciekawostki i rozrywkę. Artykuły ozdabiały ilustracje i hasła wymyślone przez uczniów. Pisaliśmy o zgubnym działaniu „jedzenia śmieciowego”, jak dbać o zęby, o pici wody, znaczeniu ruchu i aktywności fizycznej. Sporządziliśmy też 10 przykazań zdrowego ucznia.

- W ramach strefy aktywności fizycznej uczniowie uczestniczyli w zajęciach prowadzonych metodą aerobiku i wspólnych ćwiczeń na sali sportowej. Do udziału w zajęciach zaproszono uczniów z innych klas tak żeby każdy mógł aktywnie i ciekawie spędzić czas. Uczniowie wykonywali ćwiczenia w dużej grupie, każdy ćwiczył aktywnie na miarę swoich możliwości, angażował wszystkie siły a nauczyciel obserwował i podpowiadał jak najlepiej ćwiczyć. Cała lekcja była bardzo intensywna, ciekawa i mobilizująca. Mamy nadzieję, że w najbliższym czasie uda się nam powtórzyć ten pomysł i zachęcić do ruchu tych uczniów, którzy tym razem nie mieli okazji poćwiczyć razem z nami. 

- Kolejną lekcją z cyklu aktywności fizycznej były zajęcia pt. „Zostań sportowym asem”. Na początku uczniowie czytali wiersz „Na zdrowie” a następnie wszyscy rozpoczęli wspólną zabawę. W ruchu naśladowaliśmy różne zwierzęta, uczyliśmy się ćwiczeń oddechowych, pokonywaliśmy kolejne etapy obwodu stacyjnego. Każdy uczestnik otrzymał pamiątkowy dyplom Asa Sportowego, który był zwieńczeniem wspólnego wysiłku i pracy na zajęciach. Przypomnieliśmy sobie również na koniec zajęć jak ważny w życiu jest ruch, ćwiczenia fizyczne i aktywność.

- Uczniowie wzięli też udział w lekcji wychowania fizycznego prowadzonej na świeżym powietrzu. Były ćwiczenia na dużych piłkach, podskoki, odbicia paletką lotki do badmintona, próba trafienia piłeczką do małej bramki, ćwiczenia z piką koszykową oraz bieg z omijaniem różnych przeszkód. Uczniowie bawili się wspólnie w berka „Żurawia”, Piłka goniła piłkę, były „Ryby w sieci”, a na koniec zabawa uspokajająca „Minutka”. Zajęcia miały na celu pokazanie, że ćwiczyć można wszędzie, nie tylko na sali sportowej ale przede wszystkim na świeżym powietrzu.

     - Aby motywować i zachęcać leniwych, opieszałych  i niezdecydowanych uczniów naszej szkoły do jakiejkolwiek aktywności fizycznej, uczniowie w ramach kolejnego zadania zaprojektowali Order Miłośnika Sportu, który miał być wręczany tym, którzy najaktywniej będą ćwiczyć podczas szkolnego wf.

2.      Uczniowie klas I-III uczestniczyli w programach „Owoce w szkole” oraz „Szklanka mleka dla każdego” organizowanych przez Agencje Rynku Rolnego (ARR). W ramach obu projektów otrzymywali co tydzień porcje owoców i warzyw (gruszki, truskawki, jabłka, marchewki, rzodkiewkę, paprykę), soki a także mleko do picia w kartonie. Wspólnie z nauczycielem wychowawcą organizowali w kasie poczęstunki podczas których w miłej atmosferze uczyli się i poznawali w jaki sposób dbać o zdrowe żywienie.

3.      Wybrani uczniowie klas szkoły podstawowej i gimnazjum oraz ich opiekunowie (nauczyciele) brali udział z zajęciach ruchowych prowadzonych metodą Nordic Walking. Zajęcia odbywały się cyklicznie kilka razy w ciągu roku szkolnego i były podzielone na etapy. Na początku naszej przygody z „kijkami” zgłębialiśmy samą technikę poruszania się i stopniowo przechodziliśmy do trudniejszych zadań aby w końcu wyruszyć na długie spacery i cieszyć się aktywnością na świeżym powietrzu.

     Cały cykl zajęć miał na celu zachęcać uczniów do podejmowania aktywności ruchowej, rozwijać ich zainteresowania ciekawymi formami spędzania czasu i kształtować postawy prozdrowotne.

4.      Uczniowie ZSS brali udział w ogólnopolskim programie pt. „Śniadanie daje moc”. Akcja była elementem edukacji zdrowotnej i miała zwrócić uwagę na to jak ważnym posiłkiem na start każdego dnia jest właśnie zdrowe i odpowiednio przygotowane śniadanie. Uczniowie z pomocą swoich nauczycieli przygotowali ciekawe propozycje śniadań, które składały się wyłącznie ze zdrowych składników. Wykorzystano m.in. warzywa i owoce, ciemne pieczywo, soki, jogurty, mleko oraz płatki i musli. Promując zdrowe odżywianie uczniowie zaangażowani w akcję częstowali kolegów z innych klas oraz pozostałych nauczycieli.

5.      Uczniowi klas gimnazjalnych przygotowali plakat, który miał zachęcać do picia mleka
i spożywania przetworów mlecznych. Celem akcji było jednocześnie uświadomienie młodym ludziom oraz ich rodzicom i opiekunom jak ważne w diecie są właśnie produkty białkowe. Uczniowie dzięki zabawie uczyli się jakie składniki znajdują się w mleku i innych produktach, jaka jest ich rola dla zdrowego i prawidłowego rozwoju organizmu. Plakat jaki stworzyli wspólnymi siłami powieszono na szkolnej gazetce promującej zdrowie aby przypominał wszystkim, że mleko jest potrzebne i smaczne.

6.      Uczniowie klas podstawowych zostali zgłoszeni do ogólnopolskiego programu edukacyjnego „5 porcji warzyw, owoców lub soku” pod patronatem MEN. Celem programu była edukacja dzieci uczęszczających m.in. do szkół specjalnych z zakresu odżywiania się, z naciskiem na budowanie trwałego i prawidłowego nawyku spożywania 5 porcji warzyw, owoców lub soku dziennie. Zadaniem naszej szkoły było przeprowadzenie wstępnego i końcowego badania wiedzy na temat zdrowego odżywiania, według przesłanych ankiet, oraz przeprowadzenie lekcji na temat zdrowego odżywiania się w oparciu o program „5 porcji warzyw, owoców lub soku” na podstawie materiałów edukacyjnych dostarczonych przez organizatora programu. Uczniowie przez tydzień uczestniczyli w zajęciach zorganizowanych wokół ośrodka pracy pod tytułem „5 porcji warzyw, owoców lub soku” i poszerzali swoją wiedze z zakresu zdrowego odżywiania. Chętnie dzielili się swoimi wiadomościami oraz z zainteresowaniem przysłuchiwali się nowym informacjom. Realizacja całego programu przebiegła bardzo sprawnie i przyniosła oczekiwane rezultaty dzięki zaangażowaniu wszystkich jego uczestników.

7.      Promując codzienne spożywanie świeżych owoców uczniowie szkoły podstawowej zorganizowali „Dzień owocowy” , któremu przyświecało hasło „Więcej warzyw i owoców będziesz zdrowszy to jest sposób”. W ramach akcji przypomnieliśmy korzyści płynące ze spożywania owoców oraz warzyw bogatych w witaminy, zachęcaliśmy do próbowania i kosztowania naszych specjalnych przekąsek, przysmaków oraz świeżego soku, bawiliśmy się zachowując uśmiech i dobre samopoczucie.

8.      Aby zmotywować i zachęcić do aktywności fizycznej uczniów klas starszych (zawodowych) zorganizowano dla nich wyjazd do Wrocławia na Stadion piłkarski Śląska Wrocław. Uczniowie na własne oczy mogli przekonać się jak wygląda obiekt sportowy, gdzie trenują zawodnicy piłki nożnej, ile pracy i wysiłku trzeba poświęcać systematycznie aby osiągać wysokie wyniki w sporcie. Było to dla uczniów wielkie przeżycie i niezapomniane wrażenie.

9.      Uczniowie ZSS wraz ze swoimi nauczycielami uczestniczyli w spotkaniu z panią dietetyk Pauliną Lis. Spotkanie było bardzo ciekawe, potrzebne i wartościowe. Prowadząca opowiadała o tym co należy jeść żeby być zdrowym, zwracała uwagę na znaczenie prawidłowej diety oraz odpowiedniego spożywania napojów. Zwracała też uwagę na to żeby pamiętać o odpowiedniej porcji ruchu i aktywności fizycznej ponieważ ona również warunkuje nasze dobre samopoczucie. Pani Paulina mówiła o zastępowaniu coli i napojów słodkich wodą niegazowaną, zamiast chipsów proponowała zdrowe przekąski (suszone owoce, świeże warzywa i orzechy). Nasz gość był profesjonalny i zaangażowany w temat, miły dla uczniów i niezwykle cierpliwy. Na koniec podziękowaliśmy pani Paulinie za spotkanie, za mnóstwo fajnych ciekawostek dotyczących zdrowego odżywiania i postanowiliśmy wykorzystać je w swoim życiu.

10.  Pod kierunkiem nauczycieli wychowania fizycznego cała społeczność uczniowska uczestniczyła w akcji będącej częścią Europejskiego Tygodnia Ruchu. W ramach akcji uczniowie odbyli zajęcia ruchowe na sali sportowej. Podczas wspólnej zabawy rywalizowali oni w kolejnych konkurencjach biegowych, skocznych i rzutnych. Uczyli się dyscypliny, zaangażowania oraz poznawali ciekawe formy bezpiecznego spędzania czasu. Na koniec zajęć rozegrano mecz w piłkę nożną i dwa ognie po czym wszyscy stanęli do pamiątkowego zdjęciaJ.

11.  Każdego roku w maju nasza szkoła organizowała Wojewódzką Spartakiadę LA dla Szkół i Ośrodków Specjalnych Opolszczyzny. Za każdym razem głównym celem imprezy była popularyzacja zdrowego trybu życia oraz wdrażanie do szlachetnej rywalizacji sportowej i propagowanie „czystej gry” (fair play). Efektem podejmowanych przez nas działań było również wyłanianie mistrzów Opolszczyzny w poszczególnych konkurencjach lekkoatletycznych, poznawanie przez uczestników roli jaką pełni aktywność fizyczna i sport w życiu człowieka oraz jakimi wartościami należy kierować się we współzawodnictwie sportowym.

Dzięki naszym staraniom co roku w zawodach bierze udział znaczna część placówek szkolnictwa specjalnego, łącznie blisko 140 zawodników i zawodniczek. Uczniowie startują w dwóch kategoriach wiekowych dziewcząt i chłopców. Rozgrywa się 20 konkurencji biegowych i technicznych oraz cztery biegi sztafetowe.

 Nad prawidłowym przebiegiem imprezy czuwają opiekunowie drużyn, zespół sędziowski zorganizowany przez koordynatorów Spartakiady oraz pani pielęgniarka. W trakcie Spartakiady panuje miła i zdrowa rywalizacja w duchu fair play. Na zakończenie wszystkim zwycięzcom poszczególnych konkurencji wręczane są pamiątkowe medale i dyplomy, szkoły i ośrodki ponadto otrzymują puchary oraz nagrody rzeczowe w postaci sprzętu sportowego.

12.  Nauczyciele wychowania fizycznego organizowali dla wszystkich chętnych uczniów cykliczne akcje m.in. „Dni prostego kręgosłupa”, „Dni ćwiczeń śródlekcyjnych” czy „Dni lekkiego tornistra”. Były to zajęcia mające głównie za zadanie uwrażliwienie dzieci na potrzebę ruchu, zachęcanie ich do podejmowania aktywności fizycznej czy dbałość o prawidłową postawę.

13.  Promocja zdrowia to również bezpieczeństwo naszych uczniów dlatego w naszej szkole niejednokrotnie organizowane były warsztaty z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Podczas tych spotkań, na które zapraszano wykwalifikowanych ratowników medycznych i instruktorów pierwszej pomocy uczniowie oraz nauczyciele zgłębiali wiedzę dotyczącą zachowania się w trudnych i niebezpiecznych sytuacjach wymagających udzielenia pomocy poszkodowanym, nieprzytomnym czy chorym.

14.  Doskonałym pomysłem na promocję zdrowia i aktywnego spędzania czasu w naszej szkole było prowadzenie pływackich zajęć edukacyjnych na basenie miejskim. Uczestniczyli w nich wybrani uczniowie z różnych klas pod okiem ratowników i instruktora pływania. Przed rozpoczęciem zajęć zorganizowano spotkanie z rodzicami celem zapoznania ich z tą formą aktywności uczniów. Rodzice zostali poinformowani o warunkach koniecznych do spełnienia, podpisali zgody na udział ich dzieci w zajęciach oraz wysłuchali zagadnień dotyczących zachowania bezpieczeństwa na basenie. Przeprowadzono również spotkanie teoretyczne, na którym omawiano wspólnie regulamin pływalni, podstawowe zasady zachowania się na terenie basenu, poruszano kwestie dotyczące stroju do pływania oraz zasady higieny. Wszyscy zakwalifikowani do zajęć zostali podzieleni na pięcio osobowe zespoły osobno dziewczęta i chłopcy.

W ramach kolejnych zajęć realizowano m.in. następujący tematy:

-  ćwiczenia wstępnego oswajania się ze środowiskiem wodnym (wejście do wody, zanurzanie twarzy i głowy przy ścianie basenu).

- zeskoki do wody na nogi oraz ćwiczenia wypornościowe (korek).

- leżenie na piersiach, wstępne ćwiczenia oddechowe (wydmuchiwanie powietrza i wydech do wody).

- leżenie na grzbiecie (z pomocą nauczyciela, współćwiczącego oraz samodzielnie).

- skoki do wody na nogi do przysiadu na dnie, poślizg na piersiach z odbicia od ściany pływalni lub z dna.

- wślizg do wody na głowę z siadu i wydech powietrza pod wodę.

- poślizg na grzbiecie, kraulowe ruchy nóg w położeniu na piersiach, i na grzbiecie.

- utrwalanie poznanych umiejętności, proste zabawy w wodzie.

Cały cykl zajęć cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem wśród uczniów. Były one inna formą zajęć i możliwością zdobycia nowych umiejętności pływackich. Wielu z uczniów po raz pierwszy uczestniczyło w takich lekcjach, wielu też po raz pierwszy było na krytym basenie. W większości przypadków uczniowie nie czuli żadnego lęku czy oporu przed wejściem do wody, zamoczeniem się czy zanurzeniem pod wodę. Dzięki temu szybciej i sprawniej można było przystąpić do prostych form nauki pływania. Wielu uczniów mimo swojego upośledzenia dość szybko nabierała umiejętności swobodnego unoszenia się na wodzie czy pływania i ćwiczyło z dużym zapałem. Wiele radości i dobrej zabawy sprawiały uczniom gry wodne przy użyciu różnego sprzętu dostępnego na pływalni. Dla prowadzących najważniejszą sprawą było zapewnienie stałego bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom zajęć. Pływanie i kontakt dzieci ze środowiskiem wodnym bardzo korzystnie wpływał na rozwój, wzmacniał i hartował organizm, kształtował koordynację i siłę mięśniową. Uczniowie oprócz prawidłowego rozwoju , nabywali nowe doświadczenia, ucząc się przy tym dyscypliny i porządku, higieny oraz bezpieczeństwa. W przyszłości chcielibyśmy prowadzić tego typu zajęcia cyklicznie i na stałe umożliwić naszym uczniom korzystanie z krytego basenu.       

Zaangażowanie Rady Pedagogicznej:

Wszyscy nauczyciele naszej szkoły, a także pracownicy administracji i obsługi również uczestniczyli w aktywnym promowaniu zdrowego stylu życia podczas realizacji programu Szkół Promujących Zdrowie. Nauczyciele oprócz szkoleń Rady Pedagogicznej organizowali kolejne akcje związane z poprawą stylu żywienia oraz wzrostem aktywności fizycznej uczniów, a przy okazji własnej. Pomagali uczniom prowadzić konkursy, zawody, apele i przedstawienia, organizowali lekcje tematyczne poświęcone zdrowiu, dzielili się swoją wiedzą jednocześnie zdobywali nowe doświadczenia. Corocznie podczas wyjazdów integracyjnych organizowaliśmy we własnym gronie piesze wycieczki, marsze ciekawymi szlakami turystycznymi a ostatnio nawet spływ. Wszystkie te działania nakierowane były na poprawę naszego stanu zdrowia, samopoczucia oraz uwrażliwienie nas na konieczność podejmowania wysiłku fizycznego.

W ramach spotkań Rady Pedagogicznej koordynator zespołu ds. promocji zdrowia przedstawiał półroczne sprawozdania z prac zespołu (omawiano realizację kolejnych założeń programu, co udało się zrealizować, co będzie prowadzone w najbliższym czasie). Nauczyciele na początku oraz pod koniec projektu uczestniczyli w ankietach mierzących poziom świadomości zagadnień dotyczących zdrowia (ustalenie priorytetów działania, ewaluacja oraz podsumowanie pracy). Dzięki tym wszystkim działaniom cały projekt (Program Promocji Zdrowia) mógł być szczegółowo zrealizowany.   

Współpraca z rodzicami i środowiskiem lokalnym:

W ramach programu poprawy zdrowia w naszej szkole organizowaliśmy cykliczne spotkania dla rodziców uczniów aby również oni włączyli się w promocję zdrowia, pomagali tworzyć sam program i pracować nad poprawą swojego stylu życia. Na spotkaniach poruszaliśmy różne tematy dotyczące przede wszystkim zdrowej diety, aktywności fizycznej i ruchu, a także profilaktyki wad postawy. Rodzice nowych uczniów naszej szkoły podczas spotkań byli zapoznawani z ideą programu promocji zdrowia, poznawali główne założenia programu, jego cele i zadania. Dyskutowaliśmy i wymienialiśmy swoje doświadczenia, dzieliliśmy się też pomysłami. Tematy dotyczące odżywiania to m.in. „W jaki sposób przekonać dziecko do jedzenia warzyw”, „Bez śniadania nie ma nauczania”, „Uczymy się zdrowego odżywiania”, „Jak skutecznie zmieniać złe nawyki żywieniowe” czy „Sztuka picia wody”.  Z tematów dotyczących aktywności fizycznej można wymienić np. ”Ruch to zdrowie”, „Wychowanie fizyczne- ważna lekcja” oraz „Profilaktyka wad postawy w wieku rozwojowym dzieci i młodzieży”. Przekazywaliśmy rodzicom podstawowe informacje dotyczące korzyści płynących z codziennego i systematycznego spożywania przez uczniów świeżych owoców i warzyw. Przekonywaliśmy rodziców, aby właśnie warzywa i owoce znalazły się w dietach oraz szkolnych posiłkach ich dzieci. Proponowaliśmy również zestawy "drugich śniadań" zabieranych przez dzieci do szkoły, w których znalazły się właśnie owoce i warzywa. Podczas spotkań staraliśmy się również przedstawiać rodzicom, że to co nasze dzieci najchętniej jedzą czy piją nie zawsze bywa zdrowe i korzystnie wpływa na ich prawidłowy rozwój. Rodzice będąc autorytetami swoich dzieci powinni dawać im przykład co jeść i pić i na co zwracać szczególną uwagę wybierając produkty do swoich posiłków. Rodzice nie powinni również zapominać o wsparciu swoich dzieci oraz o stałej kontroli tego co wspólnie jedzą. Podejmowaliśmy też dyskusje dotyczące aktywności ruchowej i wychowania fizycznego. Przedstawialiśmy korzyści i zalety dla uczniów wynikające z aktywnego trybu życia oraz podejmowania wysiłku fizycznego, dawaliśmy propozycje spędzania czasu wolnego, uświadamialiśmy rodzicom dlaczego warto angażować dzieci w lekcje wychowania fizycznego w szkole i że w dzisiejszych czasach, w dobie komputerów, gier i filmów video oraz siedzącego trybu życia, szczególnie problem braku ruchu wśród młodych ludzi jest niestety ogromny i często lekceważony. Powinni oni wiedzieć, że ruch zastąpi prawie każdy lek, ale żaden z leków nie zastąpi ruchu. Nie warto zwalniać na siłę dzieci z lekcji wf i pozbawiać ich tym samym zdrowego, aktywnego trybu życia. Wspólnie dyskutowaliśmy o przyczynach ograniczonej aktywności fizycznej dzieci, zastanawialiśmy się również w jaki sposób je zmienić doceniając jednocześnie zajęcia wf, które odbywają się systematycznie w każdej szkole. Często na nasze spotkania tworzyliśmy dla rodziców wspólnie z uczniami kolorowe ulotki, które miały być ciekawą formą przekazu wiedzy oraz elementem promocji zdrowego stylu życia. W ulotkach znajdowały się przede wszystkim informacje dotyczące zdrowego odżywiania, dobrych nawyków żywieniowych, a także korzyści płynących z bycia aktywnym ruchowo. Opisywaliśmy w nich m.in. czym są złe nawyki żywieniowe, czego nie powinniśmy jeść oraz jakie są konsekwencje spożywania nieodpowiednich produktów, dlaczego warto pić wodę, a także czy warto być aktywnym i uprawiać sport. Szczególnie ważne było też aby przedstawiać rodzicom w jaki sposób zmieniać to co złe w żywieniu, jak konsekwentnie dążyć do poprawy stanu odżywiania naszych uczniów czy zachęcania ich do aktywnego spędzania czasu. Zawarte w ulotkach informacje były zawsze czytelne i jasne w zrozumieniu tak aby korzystnie wpływać na poprawę jakości naszego zdrowia. Podczas spotkań rodzice wielokrotnie angażowali się w dyskusje, interesowali się podejmowanymi tematami, chętnie i z uwagą przysłuchiwali się propozycjom rozwiązywania konkretnego problemu. Każdy mógł zabrać głos i jasno się wypowiedzieć. Na koniec rodzice wyrażali chęć wzięcia udziału w kolejnych, podobnych spotkaniach dotyczących innych aspektów zdrowia.

Promując zdrowie współpracowaliśmy (środowisko lokalne) m.in. z:

- Warsztaty Terapii Zajęciowej (WTZ) Namysłów- (udział w cyklicznym Projekcie „Raduj się z nami” promującym zdrowie i zdrowy styl życia).

- Basen Miejski w Namysłowie- (organizacja pływackich zajęć edukacyjnych dla dzieci).

- Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej, Ratownictwo Medyczne „FALC” -(organizacja zajęć praktycznych udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej „Ratujemy i uczymy ratować”).

- WOŚP- (pozyskanie sprzętu do nauki udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej).

- Placówki szkolnictwa specjalnego (szkoły, ośrodki) naszego województwa- (organizacja i udział w imprezach sportowych promujących aktywność fizyczną, Spartakiada LA).

- Stowarzyszenie Sportu i Japońskich Sztuk Walki „BUSHI”- (gościnne występy i pokazy na Festynie Rodzinnym)

- Środowiskowy Dom Samopomocy „ŚDS” Namysłów- (udział w turniejach gier zespołowych)

- Agencja Rynku Rolnego (ARR)- (udział w programach „Owoce w szkole” oraz „Szklanka mleka dla każdego”)

Współpraca z pielęgniarką szkolną w ramach promocji zdrowia:

Pielęgniarka szkolna pani Anna Jankowiak znalazła się w składzie Szkolnego Zespołu ds. Promocji Zdrowia. Podczas realizacji założeń naszego programu w latach 2011-2014 starała się angażować w pracę na rzecz promocji zdrowia w ZSS Namysłów współpracując ze szkolnym koordynatorem oraz resztą członków zespołu. Niejednokrotnie uczestniczyła w spotkaniach zespołu, na których dzieliła się własną wiedzą i doświadczeniem z zakresu zdrowia.

Do najważniejszych zadań pani Ani należało:

- organizowanie i prowadzenie ciekawych pogadanek dla uczniów naszej szkoły. Odbywały się one cyklicznie (w każdym roku szkolnym) i dotyczyły  kolejno tematów związanych z problemami niedowagi, nadwagi i otyłości, piramidy zdrowego żywienia i zdrowej diety oraz źródeł wody jako składnika warunkującego prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

- organizowanie zaplecza medycznego i pomocy pielęgniarskiej podczas wszystkich imprez sportowych odbywających się w naszej szkole zgodnie z ustalonym harmonogramem.

- prowadzenie badań profilaktycznych uczniów w wieku 7, 10, 12, 14 i 18 lat. Badania te dotyczyły wagi i wzrostu (obliczanie centyli), skrzywień kręgosłupa w kierunku skoliozy  czy kifozy, płaskostopia oraz kolan w kierunku wad postawy. Pani pielęgniarka dokonywała również pomiaru ciśnienia tętniczego uczniów naszej szkoły w celu wykrycia ewentualnych nieprawidłowości. Wszystkie wyniki badań zapisywano w kartach zdrowia ucznia a następnie monitorowano.

Dzięki naszej współpracy oraz wszystkim działaniom podejmowanym przez pielęgniarkę cały zespół ds. Promocji Zdrowia w naszej szkole z powodzeniem przyczyniał się do zwiększania świadomości podejmowania aktywności fizycznej oraz do poprawy jakości żywienia członków społeczności szkolnej.

Aktualny skład Szkolnego Zespołu ds. Promocji Zdrowia:

- mgr Sławomir Karliński (nauczyciel wf - koordynator ds. promocji zdrowia w ZSS Namysłów)

- mgr Andrzej Błażków (nauczyciel wf i gimnastyki korekcyjnej)

- mgr Dariusz Słodki (nauczyciel wf i historii)

- mgr Zbigniew Szymczyszyn (nauczyciel informatyki)

- mgr Magdalena Pilis (nauczyciel matematyki)

- mgr Honorata Stańczyk (nauczyciel w zespole edukacyjno-terapeutycznym)

- mgr Wioletta Bojarzyńska (pedagog szkolny)

- mgr Anna Tomaszowska (psycholog szkolny)

- mgr Anna Jankowiak (pielęgniarka szkolna)

- mgr Anna Brylak (nauczyciel rewalidacji)

EWALUACJA

PROGRAMU PROMOCJI ZDROWIA

ZSS NAMYSŁÓW

Po zrealizowaniu poszczególnych założeń wynikających z Programu Promocji Zdrowia w Zespole Szkół Specjalnych w Namysłowie dokonano diagnozy analizy końcowej (badań ankietowych) w celu określenia poziomu wiedzy i stanu świadomości zagadnień zdrowia (czy coś się zmieniło i w jakim stopniu w stosunku do stanu wyjściowego) wśród członków społeczności szkolnej. I tym razem badaniu poddano zarówno uczniów oraz ich rodziców, a także nauczycieli wraz z pracownikami obsługi. Zbadano również samopoczucie w szkole.

Analiza ankiety dla uczniów (Mój styl życia) i (Moje samopoczucie w szkole):

Ankietę przeprowadzono w marcu 2015 roku. Podczas analizy skupiono się przede wszystkim na pytaniach dotyczących głównych celów programu czyli aktywności fizycznej oraz żywienia. Spośród 75 uczniów w ankiecie wzięło udział 41 (55%). Do aktywności ruchowej podejmowanej co najmniej 1 godzinę dziennie przyznaje się 28% uczniów (zawsze) i 55% uczniów (często). Ponad 60% uczniów spędza przed telewizorem mniej niż 2 godziny dziennie. Codzienne spożywanie owoców i warzyw deklaruje znaczna część badanych (ponad 70%). Duża część uczniów pamięta o jedzeniu śniadania oraz posiłku w szkole (71%), produkty i przetwory mleczne spożywane są (zawsze lub często) przez ponad 55% badanych uczniów. Podobna ilość uczniów (54%) ogranicza spożywanie na co dzień słodyczy.  Badając samopoczucie uczniów w znacznym stopniu deklarowali oni, że czują się w szkole dobrze, lubią szkołę i postrzegają jako bezpieczną. W szkole jest wg nich fajnie, są koledzy z którymi można spędzić czas czegoś się nauczyć.

Przykład nr 1.

Jestem aktywny ruchowo co najmniej 1 godzinę dziennie (ćwiczę, biegam, jeżdżę na rowerze):           

Analiza ankiety dla nauczycieli i pracowników obsługi szkoły (Promocja zdrowia w szkole) i (Moje samopoczucie w szkole):

Badanie ankietowe tej części społeczności szkolnej odbyło się w czerwcu 2015 roku. Również i w tym przypadku skoncentrowano się na podsumowaniu pytań dotyczących aktywności oraz sposobu żywienia. Nadal wszyscy badani (100%) uważają, że w naszej szkole dba się o właściwy stan zdrowia uczniów, a szkoła popularyzuje zdrowy styl życia. 71% ankietowanych określa jako bardzo dobry swój ogólny stan zdrowia, pozostali uważają go za dobry. 75% badanych aktywnie spędza swój wolny czas (spacery, wycieczki, inne formy ruchu). Pozostali wolą raczej ten czas spędzać w domu (w sposób bierny). 25% badanych określa swoją sprawność fizyczną jako bardzo dobrą, 50% jako dobrą, a pozostali (25%) dość dobrą. 3-4 razy w tygodniu ćwiczenia fizyczne (minimum 15 minut) wykonuje ponad 65% badanych. Warzywa i owoce raz dziennie lub częściej spożywa ponad 80% ankietowanych, podobnie ciemne pieczywo (78%). Ta grupa rzadko sięga po słodycze. Przetwory mleczne codziennie spożywa ok. 85% badanych. Nauczyciele i pracownicy obsługi lubią pracować w swojej szkole, najczęściej chwalą ją za miłą atmosferę i możliwość współpracy z innymi.

Analiza ankiety dla rodziców uczniów ZZS Namysłów (Promocja zdrowia w szkole) i (Moje samopoczucie w szkole):

Ostatnią część szkolnej społeczności, którą przebadano stanowili rodzice uczniów (38 osób). Ankietę przeprowadzono w maju 2015 roku. Tym razem aż 95% badanych uważało, że w naszej szkole dba się na co dzień o zdrowie oraz popularyzuje zdrowy styl życia. Wg 80% rodziców ich dzieci chętnie biorą udział w lekcjach wychowania fizycznego oraz innych formach rekreacyjno-sportowych. Znaczna większość badanych uważa nadal, że promocja zdrowia w szkole to przede wszystkim tematy dotyczące zdrowego odżywiania, ruchu czy higieny i bezpieczeństwa. Nieco więcej procent badanych (56%) niż poprzednio określa swoją sprawność fizyczną jako dobrą, a na spacerach, wycieczkach i innych formach ruchu czas spędza około 70% ankietowanych. Poprawie uległy również nawyki żywieniowe tej części badanych. Około 65% rodziców deklaruje spożywanie co najmniej raz w tygodniu warzyw i owoców oraz ciemnego pieczywa. Po przetwory mleczne raz w tygodniu sięga około 75% ankietowanych ponadto rodzice uczniów rzadko spożywają słodycze. Wg rodziców szkoła jest dobra ponieważ zapewnia odpowiednie warunki do nauki i wychowania. Rodzice zawsze są w szkole mile widziani, bierze się pod uwagę ich zdanie i znajdują oni w niej wsparcie w trudnych sytuacjach.  

Przykład nr 2.

Jak często spożywa Pan(i):

ZESTAWIENIE WYKRESÓW PRZEDSTAWIAJĄCE WYNIKI ANKIET PRZED I PO REALIZACJI PROGRAMU PROMOCJI ZDROWIA W ZSS NAMYSŁÓW

Aktywność ruchowa (min. 1 godz. dziennie) wśród uczniów- wyniki przed i po realizacji Programu Promocji Zdrowia w ZSS Namysłów.

Częstość spożywania różnych produktów wg rodziców uczniów- wyniki przed i po realizacji Programu Promocji Zdrowia w ZSS Namysłów.

Dokonując porównania wszystkich ankiet przeprowadzonych przed jak i po realizacji Programu Promocji Zdrowia w naszej szkole widać poprawę oraz wzrost poziomu świadomości dotyczącej zagadnień zdrowia. Blisko 100% społeczności szkolnej uważało, że w naszej placówce dba się o zdrowie i popularyzuje zdrowy styl życia. Zarówno w przypadku aktywności ruchowej, a także żywienia ankietowani deklarowali większy poziom dbałości o te aspekty. W przypadku uczniów ich aktywność ruchowa wzrosła z 50% do 83%. Ponadto uczniowie rzadziej spędzali wolny czas biernie czyli np. przed tv. Również częściej w ich posiłkach pojawiały się świeże warzywa i owoce, a ponad połowa ograniczyła spożywanie słodyczy. Według rodziców naszych uczniów coraz większym zainteresowaniem zaczęły się cieszyć zajęcia szkolnego wychowania fizycznego, a sami uczniowie chętniej brali w nich udział. W lekcjach w-f stosowano ciekawe formy zajęć, wprowadzano częściej elementy rywalizacji, nowe gry i zabawy. Nie bez znaczenia okazały się tutaj lekcje prowadzone na świeżym powietrzu czy na krytej pływalni, zajęcia rekreacyjno- sportowe czy korekcyjne. Nauczyciele starali się częściej mobilizować i zachęcać uczniów do podejmowania wysiłku ukazując jednocześnie ważne znaczenie ruchu dla zdrowia i samopoczucia każdego z nas. Według samych rodziców również ich sprawność ruchowa nieco się poprawiła. Wzrosła świadomość korzyści wynikających ze zdrowego stylu życia oraz aktywnego spędzania wolnego czasu. Dzięki udziałowi w Programie Promocji Zdrowia rodzice naszych uczniów zaczęli zmieniać swoje nawyki żywieniowe, wykorzystywać zdrowe produkty czy ograniczać spożycie słodyczy. Świadomość naszych nauczycieli dotycząca aspektów zdrowia również uległa poprawie dzięki angażowaniu się w szereg działań na kolejnych etapach realizacji założeń Programu. Z całą pewnością udział w nim wpłynął pozytywnie na świadomość wszystkich uczestników co do konieczności stałego dbania o własne zdrowie. Kryterium sukcesu jakie określono na początku Programu zastało osiągnięte. Również cele programu zostały zrealizowane. Teraz w naszej szkole zawsze będziemy się starać i pamiętać, że zdrowie w życiu każdego człowieka jest bardzo istotne, zależy wyłącznie od nas samych i nigdy nie jest za późno aby się o nie zatroszczyć.   

Koordynator ds. promocji zdrowia w ZSS Namysłów

Sławomir Karliński